Gần đây đang dấy lên trào lưu AI “chế ảnh” theo artstyle của studio Ghibli. Theo ý kiến của mình thì đây là việc chúng ta KHÔNG NÊN ủng hộ – đặc biệt nếu bạn là người yêu thích anime, manga, hay chỉ đơn giản là người yêu thích nghệ thuật nói chung.
Trước nhất, mình ko nghĩ có ai phủ nhận được anime/manga là một loại hình “nghệ thuật” mang nét văn hoá Nhật. Và đã là nghệ thuật, thì chúng ta nên có sự nhìn nhận một cách nghiêm túc, và đặc biệt là phải tôn trọng để gìn giữ loại hình nghệ thuật này.
Khi nói đến “nghệ thuật”, thì nghệ thuật không xuất hiện dưới một hình dáng cố định nào, mà nghệ thuật là muôn hình vạn trạng, từ những câu chuyện, tiểu thuyết cho đến phim ảnh, bài nhạc, tranh vẽ … mọi thứ đều để phô diễn khả năng sáng tạo của con người, cũng như để say mê những khán, thính giả thưởng thức.
Và để bảo vệ cho sự sáng tạo của mỗi cá nhân – những “nghệ sĩ” trực tiếp tham gia làm đời sống tâm hồn của chúng ta trở nên dồi dào hơn – thì bộ luật về “bản quyền tác giả” đã được biên soạn. Lấy vd, tiểu thuyết “Chúa Nhẫn” của J. R. R. Tolkien đã đặt nền móng cho thể loại “high fantasy” hiện đại, chúng ta đâu thể chấp nhận được nếu như có một nhà văn khác copy toàn bộ tác phẩm “Chúa Nhẫn”, chỉ đổi tên nhân vật, thêm thắt gia vị mỗi nơi một tí rồi tự nhận là của riêng? Một bài nhạc hay mà có giai điệu, lời hát “na ná” một bài đã có thì cũng sẽ bị lên án mạnh mẽ.
Thế tại sao chúng ta lại hành xử khác hẳn khi nói đến AI?
AI hiện nay đã phát triển với một tốc độ chóng mặt, nhưng về bản chất thì AI cũng chỉ là công cụ “vô tri vô giác”, không có khái niệm về chuẩn mực đạo đức hiện đại. AI đâu biết đúng hay sai? Mà chỉ tuân thủ thi hành những dòng lệnh người sử dụng nhập vào. AI là công cụ giúp cho mọi thứ đều dễ dàng hơn bao giờ hết. Bạn ko cần phải dành nhiều năm đèn sách để biết vẽ, biết sáng tác âm nhạc, viết sách và vv …
Vậy nên ngọn nguồn vẫn là người dùng.
Trong thế giới “lý tưởng”, để bảo vệ quyền lợi của những con người hết lòng vì nghệ thuật, chúng ta nên đoàn kết “tẩy chay” hết sản phẩm AI. AI suy cho cùng cũng chỉ có thể sáng tạo được từ những sản phẩm nghệ thuật sẵn có (phải có data để huấn luyện AI, chắc gì mớ data đó đã được xin phép hết để lấy đi dùng?). Tất nhiên cuộc sống thì ko như mơ, AI phát triển nhanh đồng nghĩa với việc những gì liên quan đến AI hoàn toàn là phạm trù mới chưa được xã hội khám phá hết, đặc biệt khi nó liên quan đến “chuẩn mực đạo đức”.
Tất nhiên mình ko hô hào các bạn phải đi cmt chê bai những bài sử dụng AI, hay những ai tham gia “phong trào AI Ghibli” … Chẳng ai muốn làm kẻ phá bĩnh cuộc vui của người khác cả.
Nhưng cá nhân mình thì cảm thấy – chúng ta KHÔNG NÊN bình thường hoá việc sử dụng AI để SAO CHÉP phong cách art (hoặc bất kì điều gì) của người khác. Đây là việc làm rất nguy hiểm vì bạn đã vô tình khiến việc sao chép trở thành vấn đề “nhỏ nhen” chấp nhận được trong cộng đồng, vì đấy là … AI làm mà, có phải bạn làm đâu (nghĩa là bạn đã đùn đẩy trách nhiệm cho một công cụ vô tri vô giác).
Về phần mình thì mình sẽ ko tham gia và làm lơ bất kì phong trào nào có dính líu đến với AI và nghệ thuật nói chung, hay anime nói riêng. Mình chỉ đơn giản là ko thích tiêu thụ sản phẩm nghệ thuật do AI làm ra mà thôi.
