Sousou no Frieren – Chất Nghệ Bậc Thầy của Keiichiro Saitou Trong Lối Chỉ Đạo (Cinematography Analysis).

Ngồi nhâm nhi lại tập cuối mình càng thán phục cái chất thiên tài của đạo diễn Keiichiro Saitou. Saitou chính tay đảm nhận SB tập đầu, đặt nền tảng cho bầu không khí và cảm xúc bao trùm toàn series, là đầu tàu chèo lái để mang lại tầm nhìn thống nhất cho những tập về sau. Nên cũng rất hợp tình khi Saitou chính là người đảm nhận tập cuối – tác phẩm phải được khép lại như thế nào.

Có rất nhiều phân cảnh mình thích ở tập này, từ cảnh chiêu đãi đồ ngọt của Denken với 3 đứa cháu, khi những tương tác tự nhiên trên bàn ăn dẫn dắt người xem vào câu chuyện hé lộ nên cuộc đời và tâm tư của Denken, cho đến những tình tiết nhỏ có sự liên kết với chi tiết ở tập trước – lúc Frieren xoa đầu Fern và khen rằng:”đúng là học trò ta mà” khiến Fern sững lại đôi chút và mở nụ cười, như thể cô đã tìm ra câu trả lời xoá tan hoài nghi trong lòng (trước đó khi Richter hỏi Frieren có là sư phụ cô không thì Fern ngập ngừng, không trả lời ngay được). Những chi tiết thể hiện nên sự tinh tế trong việc vẫn dụng nét bình dị đời thường, qua tương tác, qua các mối quan hệ để tạo ra nét gần gũi, gắn kết với nhân vật, cũng như giúp ta thấy được những phát triển dù rất nhỏ ở họ.

Và cảnh khiến mình ấn tượng nhất, phát huy được chất thiên bẩm nhất của Saitou chính là cảnh kết thúc. Anh đã biến tấu những khung truyện thành đoạn cảnh đậm chất điện ảnh nghệ thuật! Thật sự mình rất muốn biết Saitou đã thấy những gì, tưởng tượng ra những gì từ lúc đọc qua những khung truyện, cho đến khi đem hết chúng sang màn ảnh với cách tiếp cận độc đáo thể hiện góc nhìn vi diệu của anh.

Cảnh mở đầu khi Fern và Stark hỏi chuyện về cách chia tay vội vã của Frieren. Ta thấy đấy là cảnh góc rộng bao quát đủ 3 thành viên – những người thân thương, đồng hành cùng Frieren trong thời điểm hiện tại. Cảnh chuyển sang “closeup shot” – góc quay ngang cận mặt Frieren, tạo nên sự riêng tư cho nhân vật.

Có một điều mình vẫn phải khen Saitou làm quá tốt, là việc chuyển cảnh hết sức mượt mà từ hiện tại bên cạnh Fern và Stark đến những ký ức trong quá khứ lúc cô vẫn còn đồng hành cùng hội anh hùng. Sự riêng tư từ shot cận mặt trước đó cũng phần nào thể hiện nên tầm quan trọng của ký ức sắp sửa được hé lộ với khán giả theo dõi.

Trong bỗng chốc, ta đã quay trở lại thời điểm trong ký ức, với những cuộc chia tay vội vã, Frieren có cùng câu hỏi với Himmel, câu hỏi mà Fern đã thắc mắc trước đó.

Chia tay tất nhiên sẽ buồn bã lắm chứ, Saitou cũng thừa biết dù Himmel có nói thế nào thì nhiều khán giả cũng vẫn sướt mướt mất thôi. Thế nên anh thêm vào chi tiết hài hước từ Heiter để làm dịu mặt cảm xúc. Nếu để ý bạn sẽ nhận ra đây là một kỹ năng khác trong phong cách chỉ đạo của Saitou – vận dụng những chi tiết hài hước để điều phối cảm xúc khán giả trong những phân cảnh “nghiêm túc quá mức”. Chi tiết gây cười của “bợm rượu” Heiter diễn ra rất tự nhiên, không ngượng ngập, như là “banter” giữa bạn bè cũ vậy.

Và rồi cảnh chuyển sang Himmel, đồng thời lời bài nhạc “Anytime Anywhere” được cất lên.

“… Tôi biết chúng ta sẽ lại gặp nhau nếu tiếp tục hành trình.
Lời chào từ biệt sướt mướt chẳng phù hợp chúng ta.”

Trong thoáng chốc, cảnh chuyển sang shot cận mặt, trực diện ngang tầm mắt của Frieren. Đây là một cut có dụng ý rất hay và độc đáo. Tuy cô không biểu lộ cảm xúc, nhưng như shot cận mặt trước đó, khán giả chúng ta đang rất gần gũi với không gian riêng tư của nhân vật, nhấn mạnh nên tầm quan trọng của ký ức đang diễn ra.

Sau đó, từ cut cận cảnh ngang tầm mắt Frieren chuyển cảnh sang bờ vai Himmel đang bước đi, hoà mình vào ánh sáng trên nền nhạc ED, với chất giọng trầm ấm nói lên: “Bởi vì, nếu ta gặp lại nhau thì sẽ ngượng lắm phải không?”

SO BEAUTIFUL  !!!!!!!!! Hết sức tuyệt vời. Và bạn có nhận ra dụng ý đấy chưa? Hình ảnh bờ vai của Himmel bước đi chính là những hình ảnh cuối cùng mà Frieren đã nhìn thấy và trân trọng trong ký ức. Anh đã thật sự thay đổi con người cô.

Frieren dõi theo bờ vai Himmel, anh bước đi mà không quay đầu lại – rất kiên định, ko lưu luyến, hợp với cuộc chia tay vội vã. Nhưng ai cũng ngầm hiểu “rồi chúng ta sẽ gặp lại nhau”.

Và tất cả nhường chỗ cho credit (hình ảnh Sein là chi tiết thú vị nữa được thêm vào, manga quên luôn).

Nhưng chưa hết bất ngờ, khi credit kết thúc thì còn hẳn một cảnh “after-credit scene”, y hệt như phim điện ảnh vậy. Cái hay ở đây, là cảnh “after-credit” bắt đầu bằng shot góc quay ngang cận mặt Frieren – tái lập nên góc quay ngang cận mặt trước đó tạo nên tính liên kết giữa 2 đoạn cảnh hiện tại và ký ức trong quá khứ, nhưng ta biết đây là thời điểm hiện tại (để ý cảnh nền là màu xanh da trời, khi chuyển cảnh từ hiện tại về quá khứ trước đó, màu xanh da trời đổi màu sang xanh lá cây).

Cô mỉm cười, từ shot cận mặt cảnh chuyển sang shot góc rộng, zoom-out hé lộ nên khung cảnh hùng vĩ bao quát cả 3 người.

“Bởi vì, nếu ta gặp lại nhau thì sẽ ngượng lắm phải không?” – Frieren
“Hả, nó mang ý nghĩa gì vậy?” – Fern/Stark tò mò hỏi.

Trong thế giới rộng lớn ấy, cho dù Himmel đã không còn bên cạnh Frieren, nhưng cô vẫn sẽ tiếp tục tiến bước để ghi nhớ những kỷ niệm về anh, về hội anh hùng. Những ký ức và sự ảnh hưởng của Himmel sẽ sống mãi trong cô. Nhưng Himmel chớ có lo lắng, vì “thế giới đang thật sự đổi thay”, và Frieren đã không còn cô đơn một mình trong chuyến hành trình tưởng như lẻ loi, cô đã có Fern và Stark sát cánh bên cạnh.

Một cái kết ấn tượng, viên mãn, cũng như để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm trí người xem. THAT’S HOW YOU CRAFT A GREAT MOVIE-ENDING!!!!!!!!!!

3 người họ bước đi, không ngoảnh mặt lại. Sau đấy chuyển cảnh sang shot cận mặt Frieren tạo cảm giác riêng tư và gần gũi (để ý cảnh nền từ màu xanh da trời chuyển sang xanh lá cây), trong thoáng chốc, ta đã được đưa về ký ức của Frieren.

Thời điểm này do vẫn chưa quen với cuộc chia tay vội vã, cô ngoảnh mặt nhìn người đã đồng hành cùng hội anh hùng.

Chuyển cảnh vừa mượt mà, cũng như nhấn mạnh được tầm quan trọng của ký ức đang diễn ra, và những thay đổi ở Frieren (quá khứ vs hiện tại).