Cách dẫn dắt cốt truyện đầy thông minh của Sousou no Frieren. Không chỉ là câu chuyện anh hùng thông thường.
Bộ manga Sousou no Frieren trong những năm gần đây đã nổi lên như 1 hiện tượng, “ẳm” giải thưởng manga Taisou 2021 và thắng luôn hạng mục tác phẩm mới trong giải thưởng văn hóa Osamu Tezuka danh giá. Bên cạnh đó về mặt danh thu tác phẩm còn lọt đến top 16 những bộ manga bán chạy nhất năm 2021 tại Nhật. Vậy thì điều gì giúp cho bộ manga này gặt hái nhiều thành công một cách nhanh chóng đến như vậy mặc dù mới chỉ ra mắt từ năm 2020? Bản thân tôi lúc mới biết đến bộ này thông qua giải manga Taisou cũng tò mò đọc phần tóm tắt nội dung bảo chỉ là câu chuyện sau khi nhóm anh hùng đánh bại ma vương, cũng chưa thấy có gì độc đáo cho lắm. Nhưng mà vẫn nghĩ 1 tác phẩm thắng giải uy tín đến thế kia thì chắc sẽ không chỉ đơn giản như vậy. Sau một thời gian thì cuối cùng tôi đã quyết định đọc Sousou no Frieren. Và đúng như tôi đã nghĩ, đây thực sự là một tác phẩm tuyệt vời, hoàn toàn xứng đáng với sự đánh giá cao của cả giới phê bình và cộng đồng. (Spoilers alert)
Sousou no Frieren lấy ý tưởng về nhóm anh hùng gồm có con người, elf và người lùn cùng nhau lên đường đánh bại quỷ vương, một thứ ý tưởng mà ta đã quá quen thuộc trong nhiều tác phẩm anime, manga khác nhau. Thế nhưng lần này lại có 1 “twist nhỏ” đó là bộ manga bắt đầu sau khi cuộc hành trình của họ đã kết thúc, và trước khi giải tán, cả nhóm hẹn nhau rằng 50 năm sau sẽ tập hợp lại 1 lần nữa và cùng nhau ngắm mưa sao băng. Đối với những con người như anh hùng Himmel và tư tế Heiter, 50 năm là khoảng thời gian rất dài đến nổi có thể khiến ta gần như quên hết đi mọi thứ, thì đối với cô nàng elf Frieren, 50 năm có thể chỉ giống như ngày hôm qua mà thôi. Thế rồi chỉ trong vài trang truyện, 50 năm trôi qua gần như tức khắc ngay trước mắt ta, chàng anh hùng đẹp trai, tràn đầy sức trẻ ngày nào giờ chỉ còn là 1 cụ già trọc lóc nhìn thật hóm hỉnh. Đến đây tôi mới nhận ra chủ đề thật sự mà Sousou no Frieren muốn truyền tải đó chính là sự tàn nhẫn của thời gian. Thứ đã làm tôi rơi lệ mỗi khi xem Natsume Yuujinchou hay cái kết của bộ Maquia. Thật lòng mà nói thì rất khó để không phải cảm động trước những tác phẩm về chủ đề này, bởi vì thời gian là không thể tránh khỏi và cái cảm giác dần dần mất đi người thân yêu bên cạnh mà ta không thể làm gì được chắc chắn là cảm giác buồn bã nhất mà ai cũng có thể đồng cảm được.
Có thể nói chap đầu của Frieren là một trong những mở đầu ấn tượng nhất trong manga mà tôi đã đọc, nó tạo ra một tác động cảm xúc mạnh mẽ đến cho người đọc giống như tập đầu của bộ Fumetsu no Anata e. Trong đó cái “twist nhỏ” mở đầu bằng sự kết thúc lại đem đến một tác dụng vô cùng lớn cho tác phẩm, bởi vì độc giả vẫn chưa hề biết gì về nhân vật Himmel cả, cá tính ra sao và mối quan hệ với Frieren như thế nào nên chúng ta mới có thể hiểu được tại sao cô nàng lại đột nhiên bật khóc và bảo rằng: “Mặc dù biết rằng tuổi thọ của con người là rất ngắn ngủi, nhưng tại sao tôi vẫn chưa biết gì nhiều về họ hơn thế này cơ chứ?” Đó chính là thứ tạo nên vẻ đẹp cho tác phẩm, “narrative” – cách dẫn chuyện đầy thông minh cung cấp cho ta góc nhìn của Frieren để người đọc có thể đồng cảm được với một nhân vật có vẻ bề ngoài đầy lạnh lùng và xa cách.
Bộ manga tận dụng “timeskip” rất triệt để, sau chỉ vài khung hình đã đưa ta qua hàng tháng hay hàng năm trời, một lần nữa lại khẳng định rằng mục đích của lối kể chuyện như vậy là để cung cấp góc nhìn của nhân vật chính Frieren cho độc giả một cách rõ ràng nhất. Thế rồi lần này với những người bạn đồng hành mới Fern và Stark, Frieren lại một lần nữa lên đường với hành trình tương tự lần trước tìm về nơi lâu đài của ma vương, nơi tổ đội của cô đã mạo hiểm mạng sống của mình để chinh chiến vì hòa bình của nhân loại. Bề ngoài có vẻ là để “dọn dẹp” tàn dư đội quân của ma vương nhưng thật ra cô đi chuyến hành trình để tìm về miền ký ức nơi chôn giấu những kỷ niệm quý báo của 10 năm ít ỏi đó.
Qua những ký ức được khơi gợi lại trong Frieren, chàng anh hùng Himmel và tư tế Heiter dường như được sống lại và ta được học hỏi được nhiều điều về cá tính, những nhược điểm, những phẩm chất đáng để trân trọng và trên hết là sự quý trọng của họ dành cho cô. Những con người có vẻ xa lạ ấy không những ngày càng trở nên gần gũi với cô nàng elf và còn cả với chúng ta. Mặc dù các nhân vật trong tác phẩm thường tỏ ra điềm tĩnh và ít bộc lộ những thái cực cảm xúc khác nhau, nhưng mà những cử chỉ, hành động và lời nói điều thể hiện sự ân cần, cảm thông đầy sâu sắc mà qua đó sợi dây tình cảm kết nối bên chặt giữa họ có thể lan tỏa đến cho tôi.
“Frieren-sama này, ngài có đồng ý rằng khung cảnh này quả thực là hết sức quyến rũ không ạ? Có lẽ thế, dù nó chỉ là cảnh mặt trời mọc thôi nhỉ. Dường như là ngài đã có được 1 chút niềm vui nhỏ ở trong lòng nhỉ? Đó là bởi Fern đã cười đấy chứ. Ta sẽ chẳng thể nào tự mình ngắm mặt trời mọc được nhỉ.” Những câu thoại trong chap 6 ở trên là một trong những câu mà tôi thích nhất trong manga, nó thể hiện một cách xuất sắc thông điệp quan trọng nhất mà tác phẩm muốn truyền tải đó là “tồn tại vì người khác”. Frieren trong tiếng Đức có nghĩa là “lạnh lẽo”, một cô bé có gia đình bị tàn phá bởi loài qu. ỷ nên cô chỉ muốn học những loại phép thuật nào hiệu quả nhất để tiêu d.iệt lũ qu. ỷ. Thế nhưng Himmel, tên cậu có nghĩa là “bầu trời” với sự ấm áp và thanh cao của mình cậu đã cho cô một lý lẽ sống mới – hãy sống vì những người xung quanh. Từ đó cô không ngừng tìm tòi sưu tầm những loại phép thuật khác nhau cho dù chúng có vẻ vô dụng để có thể chia sẻ sự thú vị, đa dạng của phép thuật với những người bạn đồng hành của mình. Có lẽ vì cô nghĩ bản tính của mình nhàm chán và không có gì nổi bật nên mới dùng phép thuật như là thứ để gây sự chú ý với con người.
“Loại phép thuật mà tôi thích nhất là phép thuật tạo ra cánh đồng hoa”, bởi vì loại phép thuật đó đã đem lại niềm vui cho cả tổ đội và là loại phép thuật mà Himmel nghĩ là đẹp nhất. Phải nói là càng đọc, tôi càng nhận ra rằng, Frieren, bên trong của cô hoàn toàn trái ngược với vẻ ngoài xa cách, lạnh lùng, mà cô thật ra lại rất quý trọng những mối quan hệ của mình. Và câu nói của nàng elf ở đầu manga ngày càng được tôi thấm nhuần, Frieren bảo muốn biết thêm về Himmel, về con người không phải vì cô chưa biết gì nhiều về họ. Khoảng thời gian 10 năm có đó biết bao nhiêu kỷ niệm đẹp mà cô vẫn nhớ rất rõ, in sâu trong đầu mình để mà đáng trân trọng hơn tất cả. Thế nhưng cũng vì vậy mà Frieren cũng cảm thấy vô cùng hối tiếc vì không thể tận dụng những khoảnh khắc quý báo để được gần gũi, được tìm hiểu về nhau nhiều hơn.
Hơn nữa, tôi rất thích cái cách mà bộ manga thể hiện song song giữa phần “flashback” về quá khứ với hiện tại để nhấn mạnh sự thay đổi của nhân vật chính. Himmel giờ đã mất gần 30 năm, một số người chỉ còn nhớ cậu là một một anh hùng đánh bại quỷ vương, một số thậm chí đã quên. Chỉ còn mỗi Frieren là còn giữ được hình ảnh tốt nhất về mọi thứ: tính cách, quan niệm đạo đức và đức tin của cậu. Cho nên khi 1 tình huống tương tự giữa 2 cuộc hành trình xảy ra thì Frieren đã cố gắng để bắt chước hành động lời nói của Himmel nhằm giúp những sự thanh cao, tốt bụng có thể lan truyền đến những thế hệ tương lai. Có thể nói Himmel giờ đây đã trở thành 1 phần con người của Frieren và trách nhiệm của cô là phải giữ gìn những phẩm chất tốt đẹp đó suốt quãng đời dài đằng đẵng còn lại của mình.
Không những Frieren mà Fern và Stark cũng đều bị trói buộc bởi trách nhiệm, lời hứa với thế hệ trước, nhưng họ không hề cho nó là gánh nặng mà còn lấy những gì mà mình đã học được làm động lực để cải thiện bản thân. Ta thấy được những mặt đa chiều trong từng nhân vật, Fern là một cô bé có cá tính khá là trưởng thành, ân cần, có quy tắc, nhưng nhiều lúc em cũng hay tỏ ra trẻ con, giận hờn vô cớ. Còn Stark thì rất nhút nhát nhưng khi cần bảo vệ người mà mình thương thì cậu sẵn sàng trở thành một chiến sĩ đầy dũng cảm, chắc chắn.
“Anh hùng nào rồi cũng sẽ rơi vào lãng quên thôi. Ta chắc chắn rằng người đánh bại quỷ vương như Himmel cũng không phải là ngoại lệ”. Khi đọc Frieren, tôi nhớ lại lúc trước mình cũng từng có suy nghĩ rằng: sau khi tôi không còn trên cõi đời này nữa thì vẫn được một số người còn nhớ đến nên có thể xem đó như là sự tồn tại kéo dài của mình. Thế nhưng sau cùng lắm 100 năm sau, chắc có lẽ cái tên, mọi sự hiện diện của tôi cũng dần phải biến mất trong tâm trí mọi người và “sự tồn tại kéo dài” đó cũng sẽ chấm dứt mãi mãi. Có lẽ lý do sau cùng khiến con người ta ai ai cũng muốn trở thành một vĩ nhân nổi tiếng vì họ muốn người khác nhớ đến mình lâu hơn đến hàng ngàn năm sau nữa. Nhưng mà không gì có thể thoát được sự bào mòn của thời gian, những nền văn minh giống loài sau hàng chục ngàn đến hàng triệu năm cũng phải lụi tàn và sau hàng tỉ năm nữa, mặt trời phình to ra mà đốt cháy hết mọi thứ trên bề mặt Trái Đất, những tòa nhà, đền đài, công trình tưởng niệm mà con người xây dựng dù có vĩ đại to lớn đến thế nào đi chăng nữa cũng chỉ thành cát bụi mà thôi.
Những điều trên làm ta đặt câu hỏi liệu rằng cuộc sống có giá trị gì nếu thời gian có thể xóa nhòa tất cả? Giống như câu chuyện của nhân vật Kraft, dù chỉ là nhân vật “người qua đường” trong chuyến hành trình của Frieren, nhưng ta vẫn thấy thật đáng thương, tội nghiệp cho cậu ta. Kraft, từ thưở rất xa xưa, đã cùng với 1 người bạn của mình lập nhiều chiến công, được ca ngợi là anh hùng và được dân làng tạc tượng. Thế nhưng sau hàng ngàn năm tất cả những người bên cạnh của cậu đều đã không còn nữa và bây giờ cậu chỉ là một người hùng vô danh khi không còn ai trên đời có thể nhớ được những gì mà cậu đã làm khi xưa. Sống mà không có ai nhớ, thì có thể gọi là sống không? Kraft đành dùng nữ thần làm cái cớ cho sự tồn tại của mình. “Tôi muốn sau này khi mình qua đời thì sẽ được nữ thần ca ngợi ở trên thiên đường ấy. Rằng: Con đã rất nỗ lực rồi. Kraft à. Cuộc sống của con thật là tuyệt đẹp”. Bộ manga đã lý giải một cách đầy cô đọng tại sao con người lại có tín ngưỡng, đức tin vào những thực thể vĩnh hằng như Chúa hay thần bởi vì để có thể chống chọi trong tâm trí chúng ta nỗi sợ dai dẳng về thời gian và sự lãng quên.
Himmel có vẻ cũng có nỗi sợ bị lãng quên nên anh mới quyết tâm làm anh hùng để bản thân mình mọi người được nhớ đến nhiều hơn. Anh muốn được dân làng tạc tượng bất cứ nơi nào đi qua, một mong muốn có phần khoa trương và ích kỷ thế nhưng người đọc hoàn toàn có thể hiểu được. May mắn thay cho Himmel, anh đã gặp được Frieren và thay đổi con người cô mãi mãi, nên cho dù sau này anh có giống như Kraft cũng không sao hết cả. Tôi cũng như vậy, bây giờ tôi không còn suy nghĩ về tương lai nhiều nữa, quan trọng là thực tại mà ta đang sống này, hãy có tác động tích cực đến người thân quanh ta và cho cuộc sống, vậy đã là một hạnh phúc lớn lao rồi.
Có vẻ bài viết đã đi theo hướng “deep” quá rồi, sau đây là một chút cảnh hành động phép thuật để giải trí chút ít nào! “Bằng, chíu…!” Tôi đã quên chưa đề cập, Sousou no Frieren không những là 1 tác phẩm hơi hướng buồn bã, đậm triết lý mà còn có yếu tố hành động fantasy thường thấy đan xen vào. Yếu tố hành động có thể nói không phải là điểm nhấn chính của tác phẩm nhưng vẫn ở mức độ thưởng thức được. Điều mà tôi thích trong những cảnh chiến đấu ma thuật đó là sự đa dạng của những loại phép thuật và những điểm yếu của từng người sử dụng phép thuật cũng được nhấn mạnh làm cho việc áp dụng chiến thuật vào trở nên hiệu quả hơn. Đối với con người, Frieren là một pháp sư có lượng mana và kiến thức phép thuật quá lớn nên không thể đối đầu 1 cách bình thường mà thắng được. Thế nhưng cô vẫn có điểm yếu đó là thời gian vận phép chậm nên những pháp sư vận phép nhanh như Fern vẫn có thể tận dụng kẻ hở đó được. Tương tự như vậy loài qu. ỷ rất mạnh vì chúng rất nhạy cảm với mana nên có thể đoán trước đường đi nước bước của các pháp sư, tuy nhiên có thể đánh lừa chúng bằng phép dồn nén mana làm chúng chủ quan khinh địch…
Vào tháng 9/2022, chúng ta nhận được tin Frieren sẽ được chuyển thể thành anime. Điều đó làm tôi rất vui mừng vì tôi nghĩ thể loại slice of life, dẫn dắt bằng nhân vật là thể loại mà anime thường hay hơn manga. Do có thể tận dụng những yếu tố chỉ riêng anime có như âm nhạc, lồng tiếng để làm tăng cường bầu không khí của tác phẩm lên gấp nhiều lần so với bản gốc. Mà tôi nghĩ bầu không khí lại là yếu tố rất quan trọng để có thể kết nối cảm xúc giữa khán giả với nhân vật trong 1 bộ slice of life. Cho nên tôi rất mong chờ vào bản chuyển thể, hy vọng sẽ được dàn nhân sự chất lượng đảm nhận. Nếu được như vậy thì Sousou no Frieren rất có thể sẽ trở thành một trong những bộ anime mà tôi yêu thích nhất trong tương lai.
Khởi đầu bằng một thế giới fantasy cùng dàn nhân vật rất là căn bản, thế nhưng Sousou no frieren, bằng nghệ thuật dẫn dắt câu chuyện tuyệt vời của mình đã cung cấp cho ta góc nhìn của nhân vật chính, thấy được hạnh phúc và mất mát, quá khứ và thực tại để cùng chiêm nghiệm những bài học đầy sâu sắc về thời gian. Những con người tưởng chừng chỉ là nhân vật trong 1 game RPG, thông qua sự hoài niệm ngọt ngào, họ hiện lên chân phương, giản dị, có mạnh mẽ, hào hiệp nhưng cũng có lúc yếu lòng đáng yêu. Thật sự là một điều đẹp đẽ nhỉ?
