Việc so sánh giữa những bộ truyện tranh shounen với seinen cũng là 1 chủ đề khá hot trong cộng đồng anime – manga cùng với đó là dẫn đến việc thường xuyên “va ckạm” giữa fan của 2 thể loại. Fan seinen thì có người hay chê mấy bộ shounen overrated còn fan shounen thì bảo 1 số người fan seinen là thượng đẳng. Vậy thì tại sao việc phân loại giữa truyên shounen và seinen lại cần thiết và giữa 2 thứ có gì khác nhau, trong bài viết này ta sẽ tiến hành mổ xẻ.
• Đầu tiên ta hãy đến với định nghĩa của shounen và seinen thì đây là những “Demographic” tức là việc phân loại dựa trên đối tượng độc giả. Khác với “Genres” là phân loại theo nội dung của tác phẩm ví dụ như có yếu tố tình cảm thì Romance, hài hước Comedy, Drama,…
Cụ thể thì shounen là những tác phẩm hướng đến những độc giả vị thành niên thường là nam giới từ 12 đến 18 tuổi, còn seinen là truyện tranh dành cho người lớn trưởng thành trên 18 tuổi. Việc phân định thế nào là shounen và seinen hoàn toàn phụ thuộc vào những biên tập viên của các nhà xuất bản manga. Chúng ta có 3 nhà xuất bản manga lớn, danh tiếng nhất như Shueisha, Kodansha và Shogakukan cùng với rất nhiều loại tạp chí truyện tranh khác nhau cho nên việc phân loại đối tượng độc giả dựa theo độ tuổi và giới tính là việc cần thiết. Có 4 dòng Demographic quen thuộc shounen, shoujo, seinen và josei trong đó những bộ shounen thường có nổi tiếng và được cộng đồng quan tâm nhiều nhất, bởi vì đối tượng độc giả nhiều nhất của manga vẫn là vị thành niên.
• Có 1 hiểu lầm mà mình rất thường thấy khi người ta nói về thể loại shounen đó là việc đánh đồng toàn bộ truyện tranh shounen với những bộ thuộc tạp chí Shounen Jump. Đồng ý là Shounen Jump nổi tiếng nhất, doanh thu nhiều nhất, thế nhưng riêng dòng shounen đã có đến 37 tạp chí (wiki). Thì chúng ta cũng không nên bỏ qua 36 tạp chí còn lại.
Do đó trước khi phân biệt giữa shounen và seinen thì chúng ta cũng phải phân biệt giữa Shounen Jump với những tạp chí shounen khác nữa. Tạp chí “Shounen Jump” có thể nói là vùng đất khắc nghiệt nhất trong giới manga, với độ nổi tiếng có thừa của mình cùng với việc là cái nôi của những bộ manga bán chạy nhất mọi thời đại như One piece, Dragon ball, Naruto, Bleach cùng với những bộ đã làm “khuynh đảo” thị trường trong những năm gần đây như Kimetsu no yaiba, Jujutsu Kaisen thì với 1 mangaka mới chập chững bước vào nghề thì việc chen chân vào được vào đây hoàn toàn không phải chuyện dễ. Đó là còn chưa kể đến việc nếu được chấp nhận xuất bản thì làm sao phải giữ doanh số để không bị “trảm” truyện nửa chừng nữa. Có thể nói với áp lực về doanh số lớn như vậy thì các mangaka khó có thể tự do sáng tạo 1 cách thoải mái mà nhiều lúc phải theo những “công thức thành công” mà những đàn anh đi trước như OP, Dragon ball đã đặt ra.
Điều này cũng khá là dễ hiểu thôi bởi vì những bộ nổi tiếng nhất như trên đã chứng tỏ sự thành công và sức hút của mình từ biết bao nhiêu năm rồi, tạo sao lại không theo chứ. Thật ra thì Shounen Jump lâu lâu cũng có “đứa con dị dạng” như Chainsaw man nhưng mà nhìn chung vẫn khá nhiều tác phẩm đi theo những motif mà ta hay gọi là “1 bộ shounen điển hình”.
Tuy nhiên! Tuy nhiên các bạn có để ý điều gì không? Mình mới chỉ đề cập tới Shounen Jump thôi, chúng ta còn tới 36 tạp chí truyện dòng shounen khác nữa! Thế giới truyện shounen rộng lớn hơn ta tưởng nhiều. Với những tạp chí ít danh tiếng và ít đặt nặng doanh số hơn thì cũng dẫn đến sự tự do trong chủ đề mà các mangaka truyền tải cũng hoàn toàn tốt hơn. Chúng ta có những bộ shounen drama, hài hước, tình cảm, tâm lí, thể thao, âm nhạc, mecha, …đa dạng chẳng khác gì seinen, chỉ có điều đối tượng độc giả là vị thành niên thì dĩ nhiên sẽ phải hạn chế mấy chi tiết 18+ lại chút.
Còn đối với seinen thì cũng có sự hiểu lầm về những bộ nổi tiếng nhất như Berserk, Vagabond, Vinland saga, Gantz… tượng trưng cho cả dòng manga. Kiểu như seinen thì lúc nào cũng phải dark, edgy, đầy bạo lực và máu me. Thật ra thì những bộ slice of life khá chill như Sangatsu no lion, Mushishi, Yokohama Shopping Trip, Sweetness and Lightning, After the Rain,… đều là seinen hay những bộ hài hước như Grand Blue, Kaguya-sama: Love is War, Sakamoto desu ga?, Hinamatsuri,… Bởi vì các tạp chí seinen có ít hạn chế đòi hỏi nên dòng truyện này tụ chung lại là muốn đăng gì đăng, bộ nào thấy không phù hợp với 3 dòng truyện còn lại thì cứ ném hết vô đây mà thôi.
Thế thì một số người cho rằng truyện seinen thường sâu sắc và phức tạp hơn shounen, có đúng không? Cái này thì mình “khá đồng ý”, nhưng mà cũng xuất phát từ độc giả mà thôi. Đó là do sự khác biệt trong tư tưởng, cách nhìn đời của 2 loại độc giả vị thành niên và người lớn. Các cô cậu thanh niên tuổi mới lớn thường mang trong mình nhiều khát vọng, hoài bão sao này sẽ trở thành người này người kia, thành công, nổi tiếng, quyền lực,… cho nên những bộ shounen thường có những nhân vật sử dụng “sức mạnh tinh thần” đuổi theo ước mơ của mình và đạt được nó để được hòa cùng với tư tưởng của các bạn trẻ.
Còn khi ta trưởng thành, ta chợt nhận ra: “Ôi trời, cuộc đời phức tạp hơn ta tưởng”. Ta thấy rằng cuộc sống thật đa chiều, muôn hình vạn trạng và có nhiều vấn đề không thể đơn giản mà giải quyết được chỉ với ý chí của bản thân. Cho nên nội dung phức tạp hơn của những bộ seinen sẽ giúp góc nhìn của người lớn dễ dàng mà liên hệ với bản thân mình hơn.
Tuy nhiên các bạn đã thấy câu trả lời của mình chỉ dừng lại ở mức “khá đồng ý” thôi. Bởi vì việc phân loại shounen và seinen được thực hiện bởi con người, những biên tập viên của các nhà xuất bản. Mà bất cứ thứ gì dính dáng đến con người điều không thể thoát khỏi những sai sót hay những trường hợp khác biệt. Lấy ví dụ như 2 bộ shounen nổi tiếng Attack on titan và Chainsaw man bây giờ nếu giả sử bỏ mác shounen mà gắn vào seinen ngay từ đầu thì mình dám cá là chẳng ai sẽ thấy bất ngờ hay có ý kiến gì cả. Bởi vì những yếu tố 18+ hay nội dung phức tạp của 2 bộ thành thật mà nói cũng không thua kém gì mấy bộ seinen là bao.
Cho nên tóm lại có 1 vài sự khác biệt giữa shounen và seinen ví dụ như nội dung seinen phức tạp hơn và content cho phép 18+ hơn thế nhưng ta không nên quá nghiêm túc về vấn đề này cũng như phân định rạch ròi giữa 2 thể loại, bởi vì bản chất của việc phân loại này là hoàn toàn mang tính tương đối mà thôi.
